Dom Martina Andersena Nexø

W roku1880 ojciec Martina Andersena Nexø kupił działkę budowlaną od Gminy Nexø w południowej części miasta. Tam ojciec zbudował dom dla rodziny, która przeprowadziła się tu w roku 1882. Mimo że Martin Andersen Nexø mieszkał tu tylko trzy lata – od 1882 do 1884 – dom przy Ferskesøstræde 36 jest uważany za dom jego dzieciństwa.

Dom objęto ochroną w roku 1993. Od roku 1990 jest miejscem pamięci pisarza. W domu pamięci  znajduje się zbiór portretów i zdjęć  opisujących życie i twórczość pisarza. Są też fotogramy z ekranizacji jego powieści, rzeczy osobiste Martina Andersena Nexø oraz meble z okresu 1880-1900.

Zbiór zawiera kilkaset fotokopii rękopisów pisarza: listów, opowiadań, artykułów oraz dużą kolekcję dzieł pisarza, które przetłumaczono na 44 języki i sprzedano w  ponad 10 milionach egzemplarzy. Popiersie Martina Andersena Nexø – wykonane przez Haralda lsensteina – znajduje się przed domem pisarza.

Martin Andersen Nexø osobiście opowiada w swoich wspomnieniach jak zbudowano dom. W 1881 wykonano co nastepuje:

---

Tato pokazał swoje nowe oblicze. Zaczął się interesować naszym żalem i opiekować nami. Wyrzeźbił dla nas sanki i kupił parę używanych butów chłopięcych u szmaciarza. Mogłem je używać na zmianę z Georgiem, żeby jeździć na łyżwach. Dobrze, że lód go nie zabrał, kiedy pewnej nocy popękał.

Przez pewien czas zachowywał się tajemniczo; było jasne, że miał dla nas cudowną niespodziankę. Pewnego wieczoru, kiedy jedliśmy kolację, rzucił mamie papier na stół; to był dokument; kupił ziemię od gminy w pobliżu stawu Færskesjø. Ach, będziemy mieć własny dom, tak jak inni mieszkańcy! „Mogłeś o tym powiedzieć” - powiedziała z wyrzutem matka. Ale tata nie miał zwyczaju nikogo się radzić.

Gdy tylko mróz ustąpił, tata zaczął kopać ziemię; Razem z Georgem pomagaliśmy mu. Nigdy nie chodziliśmy do pracy z taką ochotą, śmialiśmy się i żartowali. Tata też był szczęśliwy; nie śmiał się, ale był znany ze swojej gorliwości. Często wymigiwał się od pracy w warsztacie kamieniarskim, aby móc pracować na budowie, również we wszystkie dni świąteczne. Odpracowywał to w warsztacie pracując po godzinach wieczorami przy latarni. Po takim długim dniu pracy słychać było chrzęst kości, kiedy zesztywniały kładł się do łóżka.
My rozbijaliśmy kamienie na plaży na podmurówkę i na ogrodzenie wokół posesji. Dom miał być solidny. Dlatego tata kopał do gołej skały, żeby dom stał na stabilnym podłożu. Kiedy mama przynosiła nam kawę, uśmiechała się szeroko i patrzyła z  miłością na tatę.  ”Wszystko co robi Hans Jørgen Andersen jest robione porządnie,” mówiła. Kiedy była z niego dumna nazywała go pełnym imieniem i nazwiskiem.

---

Wspomnienia Martina Andersena Nexø z  ”Under åben himmel” (Pod gołym niebem) . Fragment z rozdziału XI.

Właściciele domu w latach:
1882-1902: Hans Jørgen Andersen, kamieniarz, brukarz
1902-1921: Andreas Julius Møller, rentier
1921-1939: Laurits Mathias Kofoed, robotnik
1939-1947: Kristine Westh
1947-1990: Anker Vilhelm Hansen, magazynier, robotnik
Od 1990 dom pamięci Martina Andersena Nexø

Stowarzyszenie Martin Andersen Nexøs Mindestuer od  1990 roku wynajmuje budynki od funduszu Martin Andersen Nexø.



Tablica pamiątkowa, którą gmina Nexø umieściła w murze z piaskowca przy rodzinnym domu Martina Andersena Nexø w roku 1967. Tablica została wykonana z piaskowca Nexø z kamieniołomu Frederiks Stenbrud.